روشنگری :

ابتدا باید یاد آوری کنیم که « نقشه راه » به معنی « برنامه ریزی » نیست ؛ یکی از بخش های برنامه است و آنهم اکثرا" برنامه هائی صرفا" سیاسی .

اگر  بحث بر « راه درست » برای بشر باشد با نخستین آیه ی قرآن کریم مواجه می شویم :

*

بنا به تفاسیر قرآن کریم :

از بعد « نظری » راه مستقیم شامل ویژگی هائی است که خدا وند تبارک و تعالی در قرآن کریم بیان کرده است .

مجموعا" :

صراط مستقیم یا راه سعادت یا به تعبیری « راه توسعه » ( جسمانی – عمرانی – اقتصادی – اجتماعی – سیاسی – فرهنگی – مذهبی ... الی الحق ) در تسلیم در برابر خدا ( مسلمانی ) ، پیش گرفتن دین حق یا همان راه حق بنا به عمل به کلام الله است .

از اینجاست که ما با تکیه بر « راه حق » به جستجوی مفاهیم و مضامین مرتبط با برنامه ریزی در قرآن کریم می پردازیم . مو منان و مسلمانان هدایت خود را از خداوند متعال میطلبند و ایزد تعالی نیز سه منبع اساسی در اختیار انسان نهاده است :

قرآن کریم

راه بزرگان مومن

عقل

( ادامه دارد )

الگوی اسلامی برای برنامه ریزی

در الگوی اسلامی برای برنامه ریزی باید توجٌه داشته باشیم که :

- اساس را بر ایدئولوژی گذاشته ایم و بنابر این از علوم و فنون به مفهوم حقیقی کلمه فاصله گرفته ایم .

- ایدئولوژی هربر نامه بر جنبه ی اجتماعی برنامه می افزاید

- اگر ایدئولوژی به صورت مذهبی باشد خواه ناخواه به نحوی جامعه زیر بنا قرار می گیرد و نه اقتصاد ! ؛ در واقع بیشتر به سوی « توسعه اجتماعی » می رویم .

« توسعه اجتماعی » را نباید « برنامه ریزی اجتماعی » خواند . این عنوان که پس از جنگ جهانی دوٌم و تشکیل جامعه ملل متحد ، در دهه های 1950 و 1960 ،متداول شده است دیگر در فرهنگ جهانی وجود ندارد ؛ و امروز به آنچه که ما « کنترل جمعیت » می گوئیم « برنامه ریزی اجتماعی » می گویند .

- الگوی اسلامی قاعدتا" مبتنی بر دین است ؛ حال آنکه ما در واقع متوجٌه مذهب شیعه دوازده امامی هستیم . (1)

(1) توجٌه کنیم به مقررات بانک توسعه اسلامی

مختار امبو ، احمد . مسائل جهان و دورنماي آينده . ترجمه محمد رضا صالح پور . تهران . وزارت برنامه و بودجه .1363 .

گلبن ، احمد . فهرست سي ساله ... تهران . موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران . 1377.

زيگمون بامن و... ( مجموعه مقالات ) . مدرنيته و مدرنيسم . سياست ، فرهنگ و نظريه اجتماعي . ترجمه حسينعلي نوذري . تهران . انتشارات نقش جهان . 1379 .

بودن ، ريمون . ايدئولوژي در خدمت معتقدات . ترجمه ايرج علي آبادي تهران . شيرازه .1378 .

جيمسون ، فردريك ، و... منطق فرهنگي سرمايه داري متاخر ( مقالاتي درباره پست مدرنيسم ) ترجمه مجيد مجيدي ، فرهنگ رجائي و فاطمه گيوه چيان . تهران . انتشارات هرمس . 1379 .

واخ ، يوآخيم . جامعه شناسي دين . ترجمه جمشيد آزادگان . تهران . سمت . 1380 .شيخ عطار ، عليرضا . دين و سياست ( مورد هند ) . تهران . وزارت امورخارجه .1381 .مديريت معارف اسلامي ( مركز آموزش مديريت دولتي ) . مقدمه اي برجهان بيني اسلامي . تهران . مركز آموزش مديريت دولتي . 1372 .

جمعي از نويسندگان . معارف اسلامي . تهران . سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها . در دو جلد .1367 .

موسائي افضلي . معارف اسلامي 1 . تهران . دانشگاه پيام نور . 1369.

علامه محمد حسين طباطبائي ، استاد مرتضي مطهري ، دكتر محمد حسيني بهشتي ، دكتر عبدالكريم سروش ، غلامعلي حداد عادل . انديشه هاي بنيادي اسلامي . تهران . مركز نشر دانشگاهي . 1361 

جهان بيني اسلامي در ايران عصر حاضر

جهان بيني در سياستگذاري و برنامه ريزي

« جمهوري » ، به هر تفسير و تعبيري كه باشد يك « ميثاق ملٌي » است .

« اسلامي » به اين معني است كه قواعد و قوانين و مقررات حاكم بر جامعه اسلام ، و در اينجا اسلام به مرجعيٌت امام خميني ( ره ) كه آراء تقريبا" تمام ملٌت را به خود جلب كرده است ، و به لحاظ مردمي نيز مشروعيٌت يافته است ، حاكم گردد و در غير اينصورت امور مربوطه در منافات با اسلام صورت نگيرد .

« ايران » حدٌ و مرزي دارد كه مشخٌص است ؛ و حكومت جمهوري اسلامي در اين سرزمين مجري مي باشد .

« جهان بيني » حاكم به اين ترتيب يك جهان بيني اسلامي و مبتني بر « حكومت حق و عدل قرآن » است كه با اعتقاد به « توحيد » و « عدل انسان » و بنابر اين دو اصل « امامت و رهبري » و ساير مراجع مكتب اصولي شيعه دوازده امامي با يكديگر پيمان مي بندند .

« كرامت و ارزش والاي انسان ، و آزادي توام با مسووليت او در برابر خدا » بناي امور و به اين ترتيب مديريت و برنامه ريزي كشور را تشكيل مي دهد كه از راههاي ذيل حاصل مي شود : 

- اجتهاد مجتهدان

- استفاده از علوم و فنون و تجارب پيشرفته بشري و تلاش در پيشبرد آنها .

- نفي هرگونه « سلطه » تاكيد بر « قسط و عدل » و « استقلال » .

ارجاع به مكتب اصولي در اينجا رجوع به « عقل » تمام افراد ملٌت ( امٌت ) به عنوان « خليفة الله بر روي زمين »  است كه بنا به نظرات متفاوت ، و صحٌت بالنسبه هريك ، در هرمورد گرد مي آيند و بنا به شور و مشورت به « اجماع » مي رسد . با اين تاكيد مجدد كه چنين اجماعي نمي بايست از چارچوب ميثاق اجتماعي موجد جمهوري اسلامي در ايران ، طي انقلاب 1357 ، خارج شده در منافات با آن قرار گيرد .

به اين ترتيب جهان بيني در سياستگذاري ها و برنامه ريزي هاي جمهوري اسلامي ايران مي بايست بر جهان بيني ئي مقبول و پذيرفته شده اي باشد كه در قانون اساسي اين نظام آمده است ...

... و چون به تعداد افراد ملٌت داراي « عقل » و تحصيلكرده و مطلع از قرآن كريم و حديث ميتوان جهانبيني داشت ، معيار اصلي همانا « جهان بيني مستطر در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران » و تجربيٌاتي است كه طي ثلث قرن در سياستگذاري ها و برنامه ريزي هاي ايران اسلامي متجلصي شده است . 

با اينهمه ، نظير ساير نظام هاي مردمسالارانه جهاني ، بنا به عقل و نظر « اجماع هاي گروهي » جناح هائي تشكيل شده است كه مجموعا" آنان را به دو جناح اصلي تقسيم كرده اند : 

- جناح اصولگرا

- جناح اصلاح طلب 

جناح اصولگرا كه بيشتر نظرات خود را عملا" از حوزه هاي علميٌه و به خصوص مباني « علم كلام » گرفته است با تدوين و ارائه غير رسمي آنها عملا" جهانبيني خودرا اعلام كرده است ؛ ليكن چنين ارائه اي هنوز از سوي جناح اصلاح طلب به صورت مدون و نهائي صورت نگرفته است و يا اگر صورت گرفته است كمترين جنبه رسمي نداشته است .

جهان بيني و دكترين شيعه.

مطالعات قبلي ، پيش بيني و برنامه ريزي در اديان و مذاهبي كه مبتني بر « جبر » و به اصطلاح جبر گرا هستند طبيعتا" نمي تواند جايگاهي اصولي نزد مومنانشان داشته باشد و به اين ترتيب است كه در جريان احتناب ناپذير پيشرفت در زندگي به تدريج تضعيف مي شوند و لائيتيسم در آنجا . رشد مي كند . همچنين نزد قشري مذهباني كه به دلايل منافع شخصي و گروهي يا به هر دليل ديگر ، با نوعي بنياد گرائي ، دين و مذهب خود را غير قابل اصلاح و تطبيقف با شرايط زمان و مكان مي بينند نيز همين وضع حاكم است .

امٌا در تشيٌع كه علاوه بر احساس ، عقل و اجماع و اجتهاد نيز جايگاهي بسيار والا يافته اند ؛ برنامه ريزي ، و در پي آن : رشد ، پيشرفت ، توسعه و تعالي با رفاهي مقبول ، يز بستري بسيار مناسب خود مي يابند .

تشيٌع كنوني ايران به معني گرايش به قرآن و حديث و...و...و... هست ؛ امٌا همين قرآن كريم داراي تفاسير گوناگوني است كه دكترين هاي متفاوتي را در خصوص مديريت و آينده جامعه به وجود آورده است ، و ريشه آن به صدر اسلام ، و ايجاد مذهب شيعه ، با گرايش گروه هائي به خصوص گروه هائي ايراني به افكار – گفتار و رفتار حضرت علي بن ابيطالب باز مي گردد ؛ كه وي را ، برخلاف مذاهب تسنن ، امام اوٌل خود شناخته اند .

در مذهب شيعه ، خلافت پيامبر بزرگوار اسلام متعلق به امير مومنان ، علي (ع) است و بنابر اين در هرگونه حكومت و مديريت بر مومنان ، اقداماتي براي حال و آينده امور معيشت و بهره وري ،

مي بايست به دكترين آن حضرت ( كه در نهج البلاغه و امثال آن آمده است ) عمل كرد .

در مذهب شيعه دوازده امامي ، كه در زمان صفويه تقويت شده است ( ظاهرا" ) دكترين چهارده معصوم مطمح نظر است .

در مكتب اصولي اين مذهب كه ، تقريبا" همزمان با تاسيس حكومت قاجاريان ، به زعامت وحيد بهبهاني – كاشف الغطاي كبير – ملٌا احمد نراقي – ملٌا اسمعيل عقدائي – و... تشكيل شده است چنان اصولي مترقي زمينه كار قرار گرفته است كه در واقع منشاء انقلاب اسلامي ايران در 1357 قرار گرفته است .

تعبيري از جهان بيني اسلامي .

برداشت نويسنده حاضر از جهان بيني اسلامي نزد آيت الله شيخ محمٌد مهدي شمس الدين :

موضع اسلام نسبت به دنيا و كساني كه در آن تلاش مي كنند ، و تمتع و بهره اي از آن مي برند « اصولا » مثبت است ؛ امٌا نه كاملا".

موضوع جهان بيني اسلامي به دو موضوع اساسي « هدف غائي از آفرينش جهان »، و « جانشين شدن انسان به جاي خدا بر روي كره زمين » ، گره خورده است .

هدف نهائي خلقت انسان ، تكامل وي در اين جهان ، و رسيدن به بهشت در جهان آخرت است كه با كوشش در سلوك روحي براي بندگي خدا در چهارچوب احكام اسلامي حاصل مي شود .

علماي قديم اسلام ، كوشش در بندگي را تقريبا " منحصر به عبادات و اداي فرائض ديني دانسته اند ؛ حال آنكه ، بنا به اصول اسلام ، بندگي منحصر به عبادات نيست ، بلكه در هر فعاليٌت انساني در برابر محيط طبيعي يا سرزمين و محيط اجتماعي يا مردم و ملٌت ، بندگي خدا مي بايست وجود داشته باشد .

از اينجا است كه جهان بيني اسلامي اساس حكومت ، مديريت ، برنامه ريزي و برنامه گزاري عمراني – اقتصادي – اجتماعي – فرهنگي قرار مي گيرد .*

* نگاه كنيد به : آيت الله شيخ محمٌد مهدي شمس الدين . جامعه سياسي اسلامي « مباني فقهي و تاريخي » . ترجمه و تحشيه ي دكتر سيٌد مرتضي آيت الله زاده شيرازي. تهران . انتشارات دانشگاه تهران . 1380 . صفحه ي 69 .

جهان بيني در قرآن كريم (3)

جهان در قرآن كريم .

مدير گروه فرهنگ‌نامه‌هاي مركز فرهنگ و معارف قرآن  ،ارائه دو هزار و 800 عنوان اصلي و هزاران موضوع فرعي ، جلد بيستم فرهنگ قرآن 

در جلد دهم از فرهنگ قرآن ، كه توسط مركز فرهنگ و معارف قرآن تهيٌه شده است ، به موضوعات و مفاهيم آيات قرآني در ارتباط با جهان پرداخته اند .

در اين مطالعه « جهان به معناي عالم ، از زمين و كرات آسماني گيتي و عالم ظاهر است » .

اهمٌ عناوين مورد مطالعه عبارتند از : احاطه بر جهان ، تدبير جهان ، حقٌانيٌت جهان ، فرجام جهان ، مالكيٌت جهان ...

موضوعات مورد مداقٌه عبارتند از : آغاز جهان ، اتقان جهان ، اجل جهان ، احاطه بر جهان ، انقياد جهان ، تحولات جهان ، تدبير جهان ، تسبيح جهان ، تفكٌر در جهان ، تقدير جهان ، جهان آخرت ، جهان برزخ ، جهان غيب ، جهان و رحمت خدا ، جهان و فضل خدا ، جهان و معاد ، جهانيان ، حاكميٌت جهان ، حدوث جهان ، حركت جهان ، حفاظت جهان ، حقٌانيٌت جهان ، خالق جهان ، خدا و جهان ، خزاين جهان ، خلقت جهان ، ربوبيٌت بر جهان ، زوجيٌت در جهان ، زيبائي جهان ، سجده جهان ، شعور جهان ، عدالت در جهان ، عمر جهان ، فرجام جهان ، قانونمندي جهان ، گسترش جهان ، مالكيٌت جهان ، ملكوت جهان ، نظارت بر جهان ، نظم جهان ، هدايت جهان ، هدفمندي جهان .

در اين مجموعه ، كه به نظر مي رسد توسط برخي از طلٌاب ديني حوزه علميٌه قم تهيٌه و تدوين شده باشد ، بحث جهان بيني قرآني در بخش « شناخت » جهان قرار گرفته است . 

جهان بيني در قرآن كريم (2)

اگر مديريت و برنامه ريزي ، به دور از ايدئو لوژي ها و به ويژه به دور از عقايد مذهبي صورت گيرد ، شايد اصولا" جائي براي جهان شناسي و جهان بيني در آن باقي نماند ؛ به خصوص كه اعتقاد فقط به اين جهان خواهد بود ، و قيد و بندي در رعايت « شريعت » در آن نخواهد بود .

امٌا در يك نظام مذهبي ، چون جمهوري اسلامي ايران ، قاعدتا" دين و مذهب و بنابر اين جهان بيني مذهبي « اصل » قرار مي گيرد .

در جهان شناسي cosmology     و جهان بيني در اين « اقدام » مديريتي ، تفكرات علمي كيهان شناسي نظير « نظريه مهبانگ » و به خصوص « نظريه حالت دائمي » ، جايي نمي يابند . بلكه بحث بر دركي است كه هريك از افراد جامعه ، يا به لفظ اسلامي آن هريك از مؤمنان به يك دين و مذهب  ، از محيط فيزيكي – اقتصادي – اجتماعي و سياسي و نهايتا" فرهنگي خود دارند .

البته هريك از مؤمنان تحت تاثير همين محيط ها به تفكر مي پردازند ؛ امٌا در واقع امر « هيچ دو نفري را نمي توان يافت كه مفهوم دقيقا" يكساني از جهان داشته باشند » .

از اينجا است كه برداشت از قرآن ، و حتي حديث يا هر اصل ديگري در اسلام نزد هريك از افراد و گروهها متفاوت است ، و به اصطلاح هركسي و هر گروهي از آن تفسيريhermeneutique      جداگانه اي دارد .

محمٌد اركون ، اسلام شناس و جامعه شناس مسلمان الجزايري ، جهان بيني اسلامي را كم و بيش متاثر از جهان بيني – پيشگويي predication   اعراب حجاز ، يا به طور كلي اعراب قبل از اسلام ، معرفي مي كند ؛ كه ما ( طبيعتا" ) بخش هايي از آن را در اسلام ، متجلي در « شريعت » يا « احكام و قوانين اجتماعي مدعي مديريت بر امٌت »community   مشاهده مي كنيم ؛ و اين دقيقا" تفكٌر فردي از امٌت اسلامي است كه بيگمان با تفكٌر بسياري ديگر از مؤمنان به اسلام متفاوت است .

با اين وجود وي نيز مانند ساير مؤمنان به اسلام دو « اصل » بنيادين اسلام را قبول دارد :

 1 – قرآن

 2 - حديث

جهان بيني در قرآن كريم (1)

جهان بيني : مبداء مديريت

در مطالعات قرآني ابتدا مي بايست فلسفه مطالعه را بدانيم . يعني اين كه ما با هيچ مطالعه اي به تمام آنچه كه مي خواهيم نمي رسيم . روشمطالعه تئولوژيك را مختصٌ حوزه ها مي بينيم . ساير روشها كه به اصطلاح روشهاي علمي و بر اساس منطق استوارند هيچ چيزي را مسلٌم نمي انگارند . روشهاي علوم انساني و اجتماعي علمي بر دو اصل استوار اند :

-  علوم اجتماعي ، نسبي است . يعني هركسي با مطالعه و تحقيق فقط به بخشي از حقيقت مي رسد و نه تمام آن . پس هر نوشته اي نسبتا" درست است .

- علوم اجتماعي نظري است . يعني اين كه در موردي ممكن است نظر يك جامعه شناس چيزي باشد و نظر جامعه شناسي ديگر ، چيزي ديگر .

اين دو اصل در ايران با سه مشكل اساسي مواجه است :

·  دانشجوي ما در علوم انساني هم ، چون در رياضيٌات ،به دنبال نتايج قاطع است ؛ نظرهاي متفاوت را نمي پسندد و به جاي آنكه آنها را مطالعه كرده نظر مطلوب خود را بيابد ، يا خود نظريه پردازي كرده نظر جديدي بياورد ، به دنبال نتايجي يقيني است كه البته هيچگاه حاصل نمي شوند .

· فقر فرهنگي سبب مي شود كه عقيده خود را درست و عقيده ديگران را باطل بپندارد . تا آنجا كه برخي از محافل مطالعاتي ما كه حتي يك هزارم از حجم علمي جهان را تشكيل نمي دهند تمام عقايد ، نظرات ، مطالعات ، و دستاورد هاي خود را صحيح و تمام دستاورد هاي بقيه ي جهان ، حتي بزرگترين مراكز علمي اروپا و آمريكا را ، به بهانه وفاداري به اسلام ، غلط معرفي مي كنند و آنگاه در چهارچوب اسلام نيز ، در عمل ، ساير كشورهاي اسلامي را قبول ندارند ؛ و در داخل كشور نيزاين گروه  يا آن گروه اسلامي و شبه اسلامي و غير اسلامي را مردود مي شمارند و نهايتا" به نحوي نداي عن الحق سر مي دهند كه دقيقا"برخلاف اسلام راستين است !

· سوٌمين مسئله نحوه آموزش ما است كه انگارهرچه در كتب دبستاني و دبيرستاني و... ما آمده اند ، به منزله ، نعوذ بالله ، « وحي منزل » صحيح اند و آنچه كه جز آن باشد : كاملا" غلط !

· بنابر اين به ناچار در يادداشت بعدي اشاره اي به جهان بيني اسلامي در كتب در سي ايران خواهيم داشت .

الگوي توسعه و پيشرفت اسلامي قبل از هرچيز ميبايست مبتني بر جهان بيني اسلامي بوده باشد .

اسلام قبل از هرچيز يك « جهان بيني » است و حكومت يا به بهنرين وجه و عبارت امروزي خود « مديريت دولتي نوين » نيز در نخستين گام خود مبتني بر برنامه ريزي ، و هربرنامه اي نيز مبتني بر مرام و مسلك ، يا در واقع نوعي « جهان بيني » است .

جهان بيني حكومت يا مديريت كشور قبل از همه در « ميثاق » افراد « خليفة الله » با يكديگر به صورتي كتبي و مدوٌن يا همان قوانين و مقرراتي است كه به نام « قانون اساسي » مدون مي شود ؛ و به ويژه در مقدمه آن متجلي مي گردد

الگويپيشرفت و توسعه اسلامي از زمان انقلاب اسلامي ، توسط ملٌت ايران انتخاب شده و در بيش از ثلث قرن مورد تائيد و تاكيد مردم ايران قرار گرفته است .

آنچه در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران قبل از همه و سرلوحه قرار گرفته است عبارتي است حاكي از « توحيد » و توصيفات مربوط به آن :

اين توحيد چون از قرآن مجيد مي آيد خود حاكي از « نبوٌت » و با قيد « رحيم » خود متوجه « معاد» مي شود

و آنگاه با آيه اي از قرآن كريم اين ميثاق ملٌي را شروع مي كند :

 «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»

سوره حديد . آيه 25   

بنام خداي بخشاينده مهربان . ما پيامبر ايمان را با دليل هاي روشن فرستاديم و با آنها كتاب و تراز را نيز نازل كرديم تا مردم به عدالت عمل كنند . -

سبك زندگي اسلامي .

سبك زندگي اسلامي قبل از هرچيز مبتني بر جهان بيني توحيدي است .

جهان بيني توحيدي اساس دين مبين اسلام و جهان بيني اسلامي است .

اسلام دين رسمي ملٌت ايران است و ، در عمل ، اكثريت قريب به اتفاق مردم ايران به آن ، و به خصوص به جهان بيني توحيدي آن اعتقاد دارند .

ازاينجا است كه :

جمهوري اسلامي ايران بنا به نخستين اصل خود ، يعني « جمهوري » ، ميثاقي ملٌي است . اين ميثاق به عنوان اولين مظهر انقلاب اسلامي ملٌت ، حكومت « ايران » را به احكام و شرايع « اسلامي » محدود كرده است

جهان بيني : مبداء مديريت

در مطالعات قرآني ابتدا مي بايست فلسفه مطالعه را بدانيم . يعني اين كه ما با هيچ مطالعه اي به تمام آنچه كه مي خواهيم نمي رسيم . روش مطالعه تئولوژيك را مختصٌ حوزه ها مي بينيم . ساير روشها كه به اصطلاح روشهاي علمي و بر اساس منطق استوارند هيچ چيزي را مسلٌم نمي انگارند . روشهاي علوم انساني و اجتماعي علمي بر دو اصل استوار اند :

-         علوم اجتماعي ، نسبي است . يعني هركسي با مطالعه و تحقيق فقط به بخشي از حقيقت مي رسد و نه تمام آن . پس هر نوشته اي نسبتا" درست است .

-         علوم اجتماعي نظري است . يعني اين كه در موردي ممكن است نظر يك جامعه شناس چيزي باشد و نظر جامعه شناسي ديگر ، چيزي ديگر .

اين دو اصل در ايران با سه مشكل اساسي مواجه است :

·        دانشجوي ما در علوم انساني هم ، چون در رياضيٌات ،به دنبال نتايج قاطع است ؛ نظرهاي متفاوت را نمي پسندد و به جاي آنكه آنها را مطالعه كرده نظر مطلوب خود را بيابد ، يا خود نظريه پردازي كرده نظر جديدي بياورد ، به دنبال نتايجي يقيني است كه البته هيچگاه حاصل نمي شوند .

·        فقر فرهنگي سبب مي شود كه عقيده خود را درست و عقيده ديگران را باطل بپندارد . تا آنجا كه برخي از محافل مطالعاتي ما كه حتي يك هزارم از حجم علمي جهان را تشكيل نمي دهند تمام عقايد ، نظرات ، مطالعات ، و دستاورد هاي خود را صحيح و تمام دستاورد هاي بقيه ي جهان ، حتي بزرگترين مراكز علمي اروپا و آمريكا را ، به بهانه وفاداري به اسلام ، غلط معرفي مي كنند و آنگاه در چهارچوب اسلام نيز ، در عمل ، ساير كشورهاي اسلامي را قبول ندارند ؛ و در داخل كشور نيزاين گروه  يا آن گروه اسلامي و شبه اسلامي و غير اسلامي را مردود مي شمارند و نهايتا" به نحوي نداي عن الحق سر مي دهند كه دقيقا"برخلاف اسلام راستين است !

·        سوٌمين مسئله نحوه آموزش ما است كه انگارهرچه در كتب دبستاني و دبيرستاني و... ما آمده اند ، به منزله ، نعوذ بالله ، « وحي منزل » صحيح اند و آنچه كه جز آن باشد : كاملا" غلط !

·        بنابر اين به ناچار در يادداشت بعدي اشاره اي به جهان بيني اسلامي در كتب در سي ايران خواهيم داشت .

اساس جهانبيني اسلامي بر وجود خداي يگانه ، لزوم تسليم در برابروي و رفتار بنا به كلام الله يا قرآن كريم است كه به پيامبر اسلام ، حضرت محمد بن عبدالله (ص) وحي شده است .

پيامبر اسلام (ص)

پيامبر اسلام ، از شجرة طيبه ابراهيم (ع) ، آخرين و كاملترين پيامبران الهي است ، و با توجه به اين امر :

دكترين اسلامي 

 دكترين اسلامي ناشي از حضرت محمد مصطفي (ص) به قرآن حتم نمي شود.

بلكه اجزاء ديگري دارد كه عبارتند از حديث ؛ يعني آنچه با توجه به اعتقاد پيامبر به الله جل جلاله و ايمان به تسليم دربرابر وي در گفتار و كردار آن حضرت آمده است و از ايشان نقل شده است ؛ پس :

حديث داراي سه بخش اساسي است :

- گفتار پيامبر اسلام ، كلام النبي يا 

- رفتارپيامبر اسلام يا «سيرة النبي »

- آنچه كه از گفتار و كردار ديگران  چون امير مؤمنان حضرت امام علي (ع) ، حضرت فاطمه زهرا (ع) ، سلمان فارسي ، و... ، مورد تائيد آن حضرت قرار گرفته است .

مسيري كه بر اساس قرآن كريم و حديث ترسيم شده باشد شريعت حوانده مي شود.

شريعت اسلام :   

شريعت اسلام به « كلام الله » ختم نمي شود ؛ بلكه علاوه بر ايمان و اعتقاد ( جهان بيني ) گفتار و رفتار پيامبراسلام (ص) را نيز شامل مي گردد .

 با اينهمه گرچه جهانبيني اسلامي براساس قرآن است و دكترين ناشي از آن حديث ، يعني تمام شريعت ، را در بر مي كيرد ؛ به اين دو ختم نمي شود ؛ بلكه اجماع و قياس را نيز در برمي گيرد .

جهانبيني اسلامي

مسلمان كسي است كه به اسلام « ايمان » داشته باشد

اسلام به معني روش تسليم دربرابر آفريدگار هستي است

آفريدگار هستي ؛ يگانه است : الله . وحده لاشريك له

پس : اسلام « توحيد » ي است

اديان توحيدي در سلاله حضرت ابراهيم ( حضرت زرتشت ؟ ) آمده اند و « اديان ابراهيمي » نيز خوانده مي شوند .

پس : سلسله نسب انبياء در احفاد ابراهيم ( شجرة طيبه ) نيز يك اصل است .

 از اين شجرة است :

حضرت آدم (ع)

حضرت نوح (ع)

حضرت ابراهيم (ع)

حضرت موسي (ع)

حضرت عيسي (ع)

اديان اين پيامبران اسلام در قرآن كريم « راه ابراهيم » خوانده شده است .

وحي ، وسيله ي نزول دين از خدا به اين پيامبران بوده است . 

به دليل اين نزول اديان مزبور را ماوراء الطبيعي و كنايتا" « دين آسماني » خوانده اند .

آنچه كه به پيامبر اسلام وحي شده است كتابي آسماني و « كلام الله » است كه « قرآن » كريم نام گرفته است .

اصل ، و آنچه در اين سايت مبارك مطرح مي شود بر حول محور ، و به طور كلٌي بر اساس قرآن كريم است .

امٌا طبيعتا" نمي تواند خارج از شريعت اسلام باشد 

يك ميليارد و هفتصد ميليون نفر پيرو محمد (ص)

پيامبري حضرتِ محمد در چند منبع اساسي بروزمي كند كه عبارتند از :

- قرآن كريم ؛اعتقاد به اين كلام الله ، به منزله ي خداي يگانه جهانيان و تسليم (1) در برابر وي

- گفته هاي پيامبر درهر مورد

- كردار پيامبر ( سيرة النبي)

- تائيديه هائي كه بر رفتارهاي ديگران ( حضرت امير المؤمنين علي عليه السلام ، امام اوٌل - سلمان فارسي - و... ) داشته است .

كه مجموعه سه بخش اخير بنام « حديث » شهرت يافته اند ؛ و آنگاه دو منبع ديگر بهاين دو اضافه مي شود :

- اجماع 

- قياس

كه خطوط اصلي رهبري قريب يك ميليارد و هفتصد ميليون (23 در صد كلٌ جمعيت ) جهان را تشكيل ميدهد . 

(1) پال فريدمن مي‌گويد: «اسلام به معني تسليم در برابر خداست. اسلام دين قانون و عمل است، نه رياضت و رهبانيت. اسلام يك دين ميانه‌رو است؛ تشويق به كمك به فقيران مي‌كند ولي تشويق به ترك دنيا نمي‌كند. اسلام بر رفتار درست تاكيد مي‌كند: شراب‌خواري و قمار منع شده‌اند و مسلمان موظف است از خوردن غذاي حرام خودداري كند. مسلمان مي‌تواند مستقيماً با خدا راز و نياز كند و لزوماً نيازي به واسطه فيض نيست. مسجد تنها مكان تجمع است و مانند كليسا داراي قدرت مذهبي نيست. اسلام، برخلاف يهوديت، پس از ظهور به سرعت ديني جهاني مي‌شود و مردم را به مسلمان‌شدن تشويق مي‌كند ولي اصرار زيادي بر مسلمان‌كردن ندارد.»

فريدمن ، پال . محمد و فتوحات اعراب . دانشگاه ييل آمريكا . 2012 .

پيامبر اسلام ؛ از 1444 سال قبل از اين

حضرت محمد ، يا آنطور كه در كتاب تورات و برخي از ديگر كتب ديني باستاني آمده است حضرت احمد (ص) ، به مثابه ي انساني والا ، و به خصوص امين و مصطفي ، در روز جمعه 17 يا روز 12 ربيع الاول سال عام الفيل ، برابر با 570 ميلادي / 53 سال قمري يا 51 سال حورشيدي قبل از هجرت ، 1444 سال قبل از اين ، در شهر مكة معظمه در حجاز ،  در خانداني بزرگ و از احفاد حضرت ابراهيم ( حضرت زرتشت ) (ع) به دنيا آمدند .

در 27 رجب سال چهلم عام الفيل / برابر با سال 610 ميلادي / 1404 سال خورشيدي قبل از اين ، به عنوان آخرين پيامبر ( خاتم الانبياء ) و بنابر اين كاملترين ايشان ( سيد المرسلين - رسول اعظم - رسول اكرم ) به پيامبري خداوند يگانه ( الله ) در سلسله ي انبياء ابراهيمي - توحيدي مبعوث گرديدند )

( ادامه دارد انشاء الله ) 

برخي از منابع جهاني پيامبر را يك  دكتر دانسته اند .

در اصل ، دكتر كسي است كه داراي دكترين باشد .

دكترين به معني جهان بيني يك نفر ، تدوين نظريه اي خاص بنا به آن جهان بيني ، به صورت اصول و عقايدي خاص در يك سيستم آموزشي الهي ، حكيمانه ، فلسفي ، علمي ، سياسي و... است كه نهايتا" به تاسيس و، تشكيل و تدوين قواعد اعتقادي و فكري خاصي مي انجامد .

امٌا مطالعات حاضر مبتني بر منابع اسلامي و ايراني است . در زبان فارسي مفهوم و معني پيامبر تقريبا" همان مفهوم « نبي » در قرآن كريم ، و در حوزه اديان ابراهيمي است ؛ و معمولا" مشخصاتي دارد كه اهم آنها عبارتند از :

- رسول الله ( فرستاده خدا )

- مبيٌن كلام الله ( كه به وي « وحي » مي شود )

- پس ، داراي جهان بيني الهي

- عالم بالغيب 

- داراي معجزه

- و....

« اسلامي » هر آنچيزي است كه از اسلام ناشي شده باشد .

« اسلام » ، ديني است « يكتاپرستانه » ، از اديان ابراهيمي ، مبتني بر « قرآن كريم »  كه بنا به شريعت يا اصول اعتقادات اسلامي ، « كلام الله » ، و « وحي شده » به پيامبر اسلام ، « حضرت محمد » صلى الله عليه وآله وسلم ، از طريق فرشته اي مقرب نزد باريتعالي بنام جبرئيل است .